De Tweede Wereldoorlog eindigde in Nederland op 5 mei 1945; dat is algemeen bekend. Maar de oorlog in Nederlands-Indië duurde nog voort tot 15 augustus 1945, toen Japan capituleerde. Daarna brak echter de Bersiap periode uit, waarbij duizenden Nederlanders en Nederlands-gezinden een gewelddadige dood vonden.

Na twee zogenoemde politionele acties, die in feite als oorlogen kunnen worden aangeduid, heeft Nederland de soevereiniteit van de Republik Indonesia op 29 december 1949 erkend (zie ook de tijdlijn).

Dat betekende het einde aan een jarenlange oorlog, die met de Japanse bezetting begon. Maar het betekende ook het einde van Nederlands-Indië als onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden en was de aanzet tot een exodus van honderdduizenden landgenoten naar het voor velen onbekende Nederland, voor velen via een verblijf in het nieuwe beoogde thuisland Nieuw-Guinea.

In Nederland zijn ca. 180.000 mannen, vrouwen en kinderen geregistreerd als oorlogsslachtoffer. De Oorlogsgravenstichting beheert en onderhoudt wereldwijd meer dan 50.000 Nederlandse oorlogsgraven van militairen en burgers. Op Java zijn zeven Erevelden ingericht waar 25.000 Nederlandse oorlogsslachtoffers hun laatste rustplaats hebben gekregen.